شهر های ایران در محاصره ی کاج های بیماری زا و مخرب محیط زیست
در سال های اخیر متاسفانه حساسیت های فصلی، آسم و سایر آلرژی ها شیوع زیادی پیدا کرده و این آمار روز به روز رو به افزایش است، در این مقاله به نقش درخت کاج که مهمان ناخوانده ی شهر های کشورمان در دهه های اخیر شده است در افزایش شیوع آسم و آلرژی بخصوص در کودکان، نوجوانان و جوانان می پردازیم تا شاید تصمیم توسعه فضاهای سبز کشورمان را به جای افزایش و تکثیر کاج ها، به ازدیاد درختان بومی کشور خودمان همچون درخت های گردو، بادام، پسته، خرمالو، توت از درختان میوه دار و یا لااقل درخت های بی ثمر بید مجنون، تبریزی و چنار تغییر دهیم
آلرژی یا بیماری افزایش حساسیت که امروزه گریبان گیر بسیاری از خانواده ها است در واقع یک نوع واکنش تغییر یافته به یک ماده ی حساسیت زا برای سیستم ایمنی بدن است
از مواد حساسیت زا در یک منطقه می توان به گرده ی گیاهان غیر بومی آن منطقه اشاره نمود که سیستم ایمنی بدن مردم آن منطقه با این ماده تطابق ایمنی ندارد و این مواد می توانند واکنش های حساسیتی شدیدی بخصوص در کودکان، نوجوانان و جوانان ایجاد نمایند، یکی از این مهمان های ناخوانده که شاید عمدا یا سهوا در شهرهای ایران عزیز بسیار کاشته شده اند کاج ها هستند که در واقع این درختان، بومی مناطق دیگری از کره ی زمین هستند و به زور وارد ایران شده اند
سن باردهی کاج ها حدود 7- 6 سالگی است و هر ساله مقادیر بسیار زیادی گرده تولید می کنند در هر کیلو گرم حدود سی هزار گرده وجود دارد که بشدت حساسیت زا هستند
در فصل گرده افشانی، گرده ها توسط جریان هوا و باد در تمام مناطق انتشار پیدا می کنند و می توانند در افراد مستعد ایجاد بیماری آسم و آلرژی شدید نمایند
:علایم شایع بیماری
از علایم عمومی تب یونجه می باشد که برخلاف نام آن فقط ارتباط به یونجه ندارد و می تواند در اثر هر گرده ی گیاهی، آلرژی ایجاد شود، این علایم شامل: آب ریزش بینی، گرفتگی یک طرفه یا دو طرفه بینی، عطسه های مکرر، قرمزی و خارش چشم، ریزش اشک، خارش گوش و حلق و گاهی تنگی نفس ملایم تا شدید و حتی علایم آسم شدید می باشند
:پیشگیری اساسی
هرگاه انسان اکوسیستم طبیعی محیط زیست خود را تغییر داده متاسفانه اختلالاتی در سلامت جامعه ایجاد نموده است، یکی از این تغییرات نابجا در محیط زیست کاشت فراوان درخت کاج در تهران و اکثر شهرهای ایران است که هم باعث بیماری انسان ها و هم باعث بیماری خاک و آسیب دیدن شدید آن شده است
:مضرات کاج برای محیط زیست و خاک
منبع تولید آلرژی های به شدت حساسیت زا است و ایجاد بیماری آسم و حساسیت می کند*
تولید اکسیژن توسط برگ های سوزنی درخت کاج بسیار اندک است*
تولید رطوبت و ایجاد خنکی در هوای اطراف بسیار اندک است*
به علت وجود برگ های سوزنی و سطح تماس کم با هوای محیط، قدرت تصفیه هوا بسیار اندک است*
درخت کاج خاک پیرامون خود را اسیدی می کند و در واقع خاک اطراف خود را تخریب می کند*
بعضی محققان معتقدند که درخت کاج نوعی اکسید نیتروژن وارد فضا می کند که در فضای شهر ها موجب آلودگی بیشتر هوا می شود و به ریه های انسان نیز* آسیب می زند
این درخت دارای سایه مناسبی نیست، به علت سطح برگ کم، قد کوتاه و چتر کم*
لاشه های برگ سوزنی این درخت تولید مواد شیمیایی در زیر درخت میکند که برای موجودات زنده زیانبار است*
به علت سمی بودن برگ های سوزنی درخت کاج پرنده ها روی این درخت لانه نمی سازند*
چوب آن دیر رشد می کند*
چوب آن در مصرف صنعتی و صنایع دستی کاربرد کمی دارد و مناسب نیست*
:پیشنهاد
در تمام بوستان ها و جنگل های مصنوعی اطراف شهر ها و فضاهای سبز که با هزینه های بسیار زیاد آبیاری و نگهداری می شوند از درختان ثمر ده (میوه دار) بومی ایران، مثل گردو، بادام، فندق، پسته، زیتون، توت، خرمالو و مانند آن ها بکار بریم تا یک ثروت عظیم ملی پایدار غیر نفتی برای مردم عزیز کشورمان، به همراه سلامتی و هوای پاک به ارمغان آوریم. لازم به ذکر است که برابر محاسبه ی انجام شده اگر به جای حدود دو میلیون درخت کاج که در حدود پنجاه سال اخیر کاشته شده، در تمام فضاهای مناسب موجود اطراف تهران، بطور مثال درخت گردو می کاشتیم، الان سالانه حدود دو میلیارد عدد میوه گردو برداشت می شد که ثروتی بالغ بر چهارصد میلیارد تومان در سال را شامل می شد و این عدد در کشور به حدود چهار هزار میلیارد تومان می رسید و بیکاران بسیاری را بر سر کار مولد می برد و جدای از بهره برداری از چوب گردو (گرانبها ترین چوب در دنیا)، برگ درخت (که داروی گیاهی است) و پوست این درخت نیز گرانبهاست، می توانست به رونق صنایع چوب، طب سنتی و تولید داروهای گیاهی، صنایع دستی و سایر صنایع ما کمک نماید، همچنین موجب اشتغال زایی شود
نکته: برخی می گویند اگر ما درخت میوه دار مثل گردو بکاریم مردم می چینند و مصرف می کنند!!! آیا اشکالی دارد که نیازمندان از این نعمت الهی بهره مند شوند و از خواص بسیار فراوان گردو که جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری های شایعی مثل پوکی استخوان، روماتیسم، آلزایمر و بیماریهای دیگر، بسیار مفید است، استفاده نمایند؟ ضمن اینکه در حال حاضر آب، کود فراوانی صرف کاج های بیماری زا و مخرب خاک می شود که می تواند صرف تولید میوه رایگان برای مردم مستضعف شود
به امید اینکه مسئولان ما هر چه زود تر اقدام به جایگزینی درختان ثمر ده بومی کشور عزیزمان به جای کاج های بیماری زا نمایند
دکتر حسن اکبری
،متخصص و دانشیار آسیب شناسی
محقق و مدرس طب اسلامی ایرانی