استان سمنان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در حاشیه کویر و کوه‌های البرز، یکی از مناطق مهم ایران در تنوع گیاهان دارویی و زراعی است. این استان از نواحی کوهستانی شمالی تا دشت‌های مرکزی و مناطق بیابانی جنوبی گسترده شده و اقلیم متنوع آن، زیستگاه گونه‌های مختلفی از گیاهان است که بسیاری از آن‌ها کاربردهای درمانی و اقتصادی دارند.

 1. پوشش گیاهی شهرستان‌های استان سمنان

 استان سمنان دارای شهرستان‌های متعددی با پوشش گیاهی متفاوت است. از مراتع کوهستانی در دامنه‌های البرز تا پوشش بیابانی در حاشیه دشت کویر، تنوع گیاهی این استان قابل‌توجه است.

 نوع پوشش گیاهی

مراتع نیمه‌خشک: مناطق شمالی مانند شهمیرزاد و دامغان با پوشش گیاهی معتدل.
بیابانی: مناطق جنوبی مانند گرمسار و ایوانکی با گیاهان مقاوم به خشکی.

2. پوشش گیاهی طبیعی

 گیاهان مرتعی

گون و درمنه: در مناطق مرتفع شهمیرزاد و دامنه‌های البرز.
خارشتر و اسپند: در دشت‌های گرمسار و سمنان.

 جنگل‌های پراکنده

گونه‌های ارس و بنه: در مناطق کوهستانی شمال استان.
بادام کوهی: در نواحی خشک و کم‌ارتفاع.

 3. پوشش گیاهی زراعی و باغی

 محصولات کشاورزی

پسته: شهرستان دامغان یکی از قطب‌های اصلی تولید پسته ایران است.
انار: در گرمسار با کیفیت بالایی کشت می‌شود.
انگور: در شاهرود و میامی به‌طور گسترده کاشته می‌شود.

 میوه‌های سردسیری

گردو و زردآلو: در باغات شهمیرزاد و دامغان یافت می‌شود.

 4. پوشش گیاهی خاص و بومی

ریواس: در ارتفاعات البرز به‌وفور رشد می‌کند و کاربردهای غذایی و دارویی دارد.
آنغوزه: در مناطق خشک و نیمه‌خشک استان.
گل محمدی: در شاهرود و دامغان کشت می‌شود و برای گلاب‌گیری استفاده می‌شود.

5. گیاهان دارویی

 استان سمنان زیستگاه طیف گسترده‌ای از گیاهان دارویی است که در طب سنتی کاربردهای متعددی دارند:

کاسنی: در مراتع شمالی استان.
خارخاسک: در مناطق بیابانی و زمین‌های کم‌آب گرمسار و ایوانکی.
بابونه: در دشت‌های شاهرود و میامی.
بومادران: در مناطق مرتفع البرز.

 6. پوشش گیاهی مرتعی برای چرای دام

مناطق کوهستانی: پوشش غنی از گون، درمنه و سایر گیاهان مرتعی.
مناطق خشک: گونه‌هایی همچون خارشتر و اسپند که مقاومت بالایی به خشکی دارند.

 7. پوشش گیاهی مناطق کوهستانی

 این نواحی شامل دامنه‌های شمالی استان در شهرستان‌هایی مثل شهمیرزاد، مهدی‌شهر، و دامغان است.
ویژگی‌های این مناطق:

مراتع غنی و درختچه‌ای: گیاهان: گون، درمنه، ریواس، آویشن، و گل‌گاوزبان.
درختچه‌های بومی: ارس و بادام کوهی.
کاربردها: مراتع این مناطق برای چرای دام بسیار مناسب هستند.گیاهان دارویی مانند ریواس و آویشن نیز در صنایع دارویی کاربرد دارند.

 8. پوشش گیاهی مناطق نیمه‌خشک (مرکز و جنوب استان)

 مناطق دشت‌های دامغان، سمنان، و گرمسار در این دسته قرار می‌گیرند.
پوشش این مناطق:

گیاهان مقاوم به خشکی: اسپند، خارشتر، گز، تاغ، و کاروان‌کش.
درختچه‌های مقاوم: مانند تاغ برای تثبیت خاک در این مناطق کشت می‌شوند.
کاربردها: نقش مهم در جلوگیری از بیابان‌زایی.این پوشش، تأمین‌کننده خوراک دام‌های محلی است.

 9. پوشش گیاهی بیابانی

 جنوب استان سمنان که به کویر مرکزی ایران منتهی می‌شود، دارای پوشش گیاهی پراکنده و سازگار با شوری و خشکی است:

گیاهان بیابانی: سالسولا (شور)، خارشتر، و درمنه.گونه‌هایی مانند گز برای حفظ منابع خاک و جلوگیری از فرسایش بسیار مفید هستند.
ویژگی‌ها: این گیاهان مقاومت بالایی به کم‌آبی دارند و بخش مهمی از اکوسیستم بیابانی استان را تشکیل می‌دهند.

 اهمیت پوشش گیاهی استان

توسعه اقتصادی: تولید گیاهان دارویی، تأمین علوفه، و تثبیت خاک در توسعه اقتصادی استان نقش دارند.
محیط زیست: جلوگیری از فرسایش خاک و بیابان‌زایی.
گردشگری طبیعی: نواحی کوهستانی و دشت‌های خاص استان، جذابیت گردشگری طبیعی دارند.

 پوشش گیاهی استان سمنان نه‌تنها در تأمین علوفه و محصولات کشاورزی و باغی مؤثر است، بلکه با دارا بودن کاربردهای دارویی و صنعتی، نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد. شناسایی و معرفی این پوشش گیاهی می‌تواند به توسعه گردشگری، کشاورزی پایدار و صنایع دارویی استان کمک شایانی کند.