مقدمه:
مزاج، آلرژی و آنتیهیستامین؛ نگاهی متفاوت به یک مشکل شایع در اقلیمهای ایران
در کشور چهارفصل ایران، با اقلیمهایی متنوع از شمال مرطوب و جنگلی گرفته تا جنوب گرم و شرجی یا مناطق کوهستانی و خشک مانند مرکز و شرق کشور، بسیاری از مردم در فصلهای مختلف با آلرژی فصلی دستوپنجه نرم میکنند.
عطسههای مکرر، آبریزش بینی، خارش چشم، خشکی پوست یا حتی خسخس سینه، علائمی هستند که در نقاط مختلف کشور، با شدت و نوعی متفاوت بروز پیدا میکنند. برای مثال، در شمال کشور معمولاً آلرژی ناشی از رطوبت و کپکها شایعتر است، درحالیکه در مناطق کویری یا گرم و خشک مانند بخشهایی از کرمان، یزد یا جنوب تهران، گردوغبار و خشکی هوا نقش مهمی در تحریک سیستم تنفسی دارند.
از نگاه طب مدرن، این واکنشها پاسخی به مواد آلرژن در محیط هستند و معمولاً با داروهای شیمیایی مانند آنتیهیستامینها کنترل میشوند. اما در طب سنتی ایرانی، موضوع پیچیدهتر و شخصیتر بررسی میشود. مزاجشناسی به ما میگوید که افراد باتوجهبه طبیعت بدنیشان (گرم، سرد، خشک، تر) و زیستگاهشان، میزان حساسیت متفاوتی نسبت به عوامل محیطی دارند.
برای مثال، فردی با مزاج گرم و خشک که در ناحیهای گرم و خشک زندگی میکند، ممکن است در تابستان بیشتر دچار علائم آلرژیک پوستی شود؛ درحالیکه فردی با مزاج سرد و تر در مناطق سردسیر، احتمالاً علائم تنفسی شدیدتری را تجربه میکند.
در این مقاله، باتکیهبر آموزههای عمیق طب سنتی و تجربیات درمانگران ایرانی در اقلیمهای گوناگون کشور، به بررسی راهحلهای طبیعی و کم عارضه برای کنترل آلرژی خواهیم پرداخت. راهکارهایی که برخلاف داروهای شیمیایی، ریشهایتر عمل کرده و با تنظیم مزاج و تقویت سیستم ایمنی بدن، مانع از تکرار این علائم در طول سال میشوند.
اگر به دنبال راهکارهایی بومی، ساده و مؤثر برای کنترل حساسیتهای فصلی هستید، این مقاله میتواند راهنمای خوبی برای شما در هر نقطهای از ایران باشد.
شناخت جامع آلرژیک و مزاج
بخش اول: آلرژی چیست؟ نگاهی جامع از طب مدرن تا طب سنتی و نقش مزاج در بروز حساسیتها
✅ آلرژی؛ مشکلی شایع با دلایل متنوع در اقلیمهای مختلف ایران
آلرژی یا حساسیت، در واقع واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به موادیست که برای خیلیها بیخطر و عادی بهنظر میرسند؛ مثل گردوخاک، گرده گلها، هوای گرم و خشک یا حتی برخی غذاها. این واکنشها میتوانند به شکلهای مختلف بروز کنند: عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و پوست، کهیر، حتی مشکلات گوارشی و تنگی نفس.
ایران کشوری است با اقلیمهای بسیار متنوع؛
از شمال با رطوبت بالا و هوای معتدل،
تا مناطق مرکزی و جنوبی با هوای گرم و خشک،
و مناطق کوهستانی و سردسیر در غرب و شمال غرب.
در هر کدام از این اقلیمها، عوامل محرک آلرژی متفاوتاند و شدت علائم نیز متغیر است. برای مثال در مناطق مرطوب شمال، رطوبت و قارچها باعث بروز حساسیتهایی میشوند که در مناطق خشک مرکزی با گردوخاک و خشکی هوا تشدید میشوند.
✅ علائم رایج آلرژی از نگاه طب مدرن
این علائم اغلب شامل موارد زیر است:
عطسههای پیدرپی و غیرقابلکنترل
آبریزش بینی یا گاهی خشکی و سوزش بینی
خارش یا التهاب چشم، پوست و گلو
کهیر یا قرمزی پوست
خسخس سینه، تنگی نفس یا سرفههای مزمن
گاهی مشکلات گوارشی مثل نفخ، تهوع یا دلدرد
✅ نقش هیستامین و سیستم ایمنی در آلرژی
وقتی سیستم ایمنی بدن، مادهای بیضرر را مثل گرده گل یا پرز حیوانات بهعنوان تهدید شناسایی میکند، سلولهای خاصی به نام ماستسلها، هیستامین ترشح میکنند. این هیستامین باعث بروز علائم آلرژیک میشود که خیلی وقتها باعث اذیت و آزار فرد میشود. داروهای شیمیایی مثل آنتیهیستامینها باهدف کاهش اثر هیستامین ساخته شدهاند، ولی این داروها معمولاً درمان ریشهای نیستند و ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
سؤال مهم: چرا بدن بعضیها خیلی حساس است و بعضیها نه؟
این سوال را طب سنتی ایرانی با نگاهی بسیار عمیقتر پاسخ میدهد.
در طب سنتی، موضوع از زاویهٔ مزاج بررسی میشود؛ یعنی هر فرد باتوجهبه ترکیب گرمی، سردی، خشکی یا تری که در بدنش غالب است، واکنشهای متفاوتی به محرکهای محیطی دارد.
مثلاً:
فردی با مزاج گرم و خشک که در مناطق مرکزی و گرم ایران مثل اصفهان، یزد، یا کرج زندگی میکند، احتمال دارد در تابستان با خوردن میوههای گرممزاج مثل خربزه یا خرما دچار کهیر یا خارش پوست شود.
فردی با مزاج سرد و تر که در مناطق مرطوب شمال یا غرب کشور زندگی میکند، ممکن است در مواجهه با رطوبت زیاد یا هوای سرد دچار آبریزش بینی و عطسههای مکرر شود.
✅ چرا شناخت مزاج در کنترل آلرژی مهم است؟
اگر مزاج خود را بشناسید، میتوانید:
از غذاها و عادات مضر برای مزاج خود دوری کنید
سبک زندگی و محیط خود را با مزاجتان هماهنگ کنید
دلیل اصلی حساسیتهای خود را بهتر بفهمید و درمان کنید
از نسخههای طب سنتی و گیاهان دارویی مناسب خود استفاده کنید
جمعبندی بخش اول
آلرژی یک پیام مهم از بدن است که نشان میدهد تعادل داخلیمان بههمخورده است.
طب سنتی با نگاهی ریشهای به بدن، ما را ترغیب میکند که مزاج خود را بشناسیم و از عوامل تحریککننده دوری کنیم.
اگر مزاجتان را بدانید، میتوانید علائم آلرژی را بهتر کنترل کنید و حتی پیشگیری نمایید، نه اینکه فقط با داروهای شیمیایی به جنگ علائم بروید.
مزاج | ویژگیها | نشانههای آلرژیک |
---|---|---|
سوداوی (سرد و خشک) | پوست تیره، کمخواب، خشکمزاج | خشکی پوست، کهیر، حساسیت به نور |
بلغمی (سرد و تر) | بدن چاق، پوست سفید، کمانرژی | آبریزش بینی، بلغم زیاد، حساسیت تنفسی |
صفراوی (گرم و خشک) | لاغر، پرانرژی، زودعصبانی | خشکی گلو، حساسیت به گرما، التهاب پوست |
دموی (گرم و تر) | سرحال، پوست گلگون، پرخون | تعریق زیاد، حساسیت به رطوبت و شیرینی |
بخش دوم: مدیریت آلرژی با شناخت مزاج و اصلاح سبک زندگی روزانه
✅ چرا باید مزاجت رو بشناسی تا آلرژی رو کنترل کنی؟
آلرژی فقط یه حساسیت ساده نیست؛ وقتی بدن به یه ماده خارجی بیش از حد واکنش نشون میده، یعنی یه عدم تعادل داخلی داریم. تو طب سنتی، این عدم تعادل ریشه در مزاج داره.
اگر مزاجت گرم و خشک باشه، بیشتر ممکنه با گرما، گردهها، آفتاب و غذاهای تند حساسیت نشون بدی.
اگر مزاجت سرد و تر باشه، احتمال داره رطوبت، باد کولر، لبنیات یا هوای غبارآلود علائم آلرژیت رو تحریک کنه.
پس اولین قدم برای کنترل آلرژی، تشخیص دقیق مزاج غالب و فهمیدن اینه که چه چیزهایی بدنت رو بهم میریزه.
✅ اصلاح سبک زندگی بر اساس مزاج برای کنترل آلرژی
یه سری اصلاحات ساده ولی کلیدی وجود داره که بر اساس مزاجت میتونه کمک کنه کمتر اذیت بشی:
برای مزاجهای گرم و خشک:
پرهیز از غذاهای گرم مثل سیر، فلفل، زنجبیل
مصرف خوراکیهای خنککننده مثل کاسنی، خاکشیر، آلوبخارا
خواب کافی در شب (بین ۱۰ شب تا ۵ صبح)
دوش نیمه گرم قبل خواب
پرهیز از قرارگرفتن در معرض آفتاب شدید
برای مزاجهای سرد و تر:
پرهیز از لبنیات سنگین مثل ماست و شیر سرد
مصرف عسل گرم شده، خرما، دارچین و نعناع
ورزش ملایم روزانه (پیادهروی تند یا نرمش صبحگاهی)
تنفس عمیق در هوای تازه صبحگاهی
پرهیز از خواب زیاد و درازکشیدن بلافاصله بعد از غذا
نکته مهم: برای شناخت دقیق مزاجت حتماً با متخصص طب سنتی مشورت کن تا بهترین نتیجه رو بگیری.
✅ نقش تنفس صحیح و تهویهٔ مناسب در کنترل آلرژی
یکی از مؤثرترین توصیههای طب ایرانی برای کاهش آلرژی، تنفس درست و هوای پاکه:
نفس عمیق صبحگاهی در فضای باز یا کنار گیاهان معطر مثل ریحان و نعناع
استفاده از گلاب طبیعی روی صورت برای کاهش تحریکات بینی
باز نگهداشتن مسیر بینی با بخور گیاهانی مثل بابونه یا اسطوخودوس
✅ مزایای استفاده از داروهای گیاهی متناسب با مزاج
وقتی داروهای گیاهی متناسب با مزاج مصرف کنی، اتفاقات خوبی میفته:
سیستم ایمنی بدن تنظیم میشه
میزان هیستامین طبیعی کاهش پیدا میکنه
بدن به تعادل مزاجی و سلامت نزدیکتر میشه
مثلاً:
برای مزاج گرم: عرق کاسنی، شاتره، عناب
برای مزاج سرد: زنجبیل، دارچین، آویشن، عسل گرمشده
نتیجهگیری بخش دوم
اگه میخوای آلرژیت رو ریشهای و بدون عارضه کنترل کنی:
سبک زندگی تو بر اساس مزاجت تنظیم کن
بدون که چه چیزهایی بدنت رو تحریک میکنه و چه چیزهایی آرومت میکنه
با چند تغییر ساده اما اصولی، میتونی از خارش، عطسههای پیاپی و گرفتگی بینی خلاص بشی، بدون اینکه مجبور باشی همیشه قرص آنتیهیستامین بخوری
ویژگی | آنتیهیستامین شیمیایی | آنتیهیستامین طبیعی |
---|---|---|
نحوه اثر | کنترل سریع علائم | کنترل تدریجی همراه با اصلاح مزاج |
عوارض | خوابآلودگی، خشکی دهان | بدون عارضه یا با عوارض بسیار کم |
وابستگی | ایجاد وابستگی دارویی | قابل استفاده بلندمدت بدون وابستگی |
نوع درمان | درمان علامتی موقت | درمان ریشهای با اصلاح سبک زندگی و مزاج |
داروهای گیاهی ضد آلرژی بر پایهٔ مزاجشناسی طب ایرانی + فکتهای علمی
✅ مقدمه علمی و سنتی: چرا گیاهان دارویی مؤثرن؟
در طب نوین، آلرژی واکنشی بیشازحد سیستم ایمنی نسبت به عوامل معمول مثل گرده، گرد و غبار یا برخی خوراکیهاست. در این شرایط، هیستامین ترشح میشه و باعث علائمی مثل عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست و غیره میشه.
اما در طب ایرانی–اسلامی، ریشهٔ این حساسیتها رو در عدم تعادل مزاجها میدونن. یعنی اگر سردی، گرمی، خشکی یا تری در بدن بیشتر یا کمتر از حد تعادل بشه، بدن آمادهٔ واکنشهای بیش از حد میشه.
پس داروهای گیاهی ضد آلرژی، نقششون اینه که:
مزاج رو تعدیل کنن
حرارت غیرطبیعی رو کاهش بدن
رطوبت یا خشکی رو تنظیم کنن
و در نهایت، سیستم دفاعی بدن رو از طریق تعادل مزاج، اصلاح کنن نه سرکوب
✅ گیاهان ضد آلرژی مخصوص مزاج گرم و خشک
مشخصات مزاج گرموخشک:
افراد زود عصبی میشن، پوستشون خشک و گرم تره، زود از گرما اذیت میشن، بیشتر در تابستون دچار آلرژی میشن.
✅ داروهای مناسب:
گیاهان دارویی ضد آلرژی؛ ترکیب علم مدرن و حکمت مزاجی در طب سنتی
در مواجهه با واکنشهای آلرژیک، بسیاری از افراد به داروهای شیمیایی روی میآورند. اما در طب سنتی ایرانی، گیاهان دارویی نقش پررنگی در کنترل و پیشگیری از حساسیت دارند. هر گیاه با مزاج خاص خود میتواند بر وضعیت مزاجی بدن تأثیر گذاشته و به تعدیل علائم آلرژیک کمک کند. جالبتر اینکه، تحقیقات علمی مدرن هم بسیاری از این گیاهان را تأیید کردهاند.
گیاه دارویی | مزاج | تأثیر در طب سنتی | فکت علمی |
---|---|---|---|
دارچین | گرم و خشک | تقویتکننده حرارت غریزی، دفع رطوبت اضافی | ضد قارچ، ضد باکتری، ضد التهاب قوی |
زنجبیل | گرم و خشک | تقویت سیستم ایمنی، گرمکننده اعصاب و ریه | سرشار از جینجرول – ضد التهاب قوی |
آویشن | گرم و خشک | ضد سرفه، بازکننده مجاری تنفسی | حاوی تیمول – ضد باکتری و ضد حساسیت قوی |
عسل گرمشده | گرم وتر | تقویتکننده کل بدن، ضد حساسیت و مخاط | دارای آنزیمهای طبیعی ضدهیستامین |
نکته مهمی که باید در نظر داشت، این است که مصرف این گیاهان باید بر اساس مزاج فرد تنظیم شود. مثلاً فردی با مزاج گرم نباید در مصرف دارچین و زنجبیل زیادهروی کند. همچنین مشاوره با پزشک طب سنتی برای تعیین دوز و نحوه مصرف ضروری است. ترکیب دانش مدرن با آموزههای مزاجی، میتواند راهی بیخطر، مؤثر و طبیعی برای کنترل آلرژی باشد.
✅ یک نکتهٔ طلایی از دیدگاه طب ایرانی:
دارو فقط زمانی مفیده که متناسب با مزاج فرد باشه.
مثلاً کسی که مزاجش گرموخشکه، نباید آویشن یا زنجبیل زیاد مصرف کنه، چون باعث شدت علائم آلرژی میشه.
یا کسی که سردمزاجه، خوردن مداوم خاکشیر ممکنه باعث افزایش ترشحات و عطسه بشه.
✅ نسخههای ترکیبی کاربردی طب سنتی برای آلرژی
شربت ضد آلرژی ساده (برای گرممزاجها):
مواد: عناب (۲۰ عدد) + کاسنی خشک (۱ قاشق غذاخوری) + ۲ لیوان آب
روش: همه رو ۱۰ دقیقه بجوشون و صاف کن، روزی دوبار بخور
با تجویز پزشک متخصص طب سنتی
دمنوش گرمکننده ضد آلرژی (برای سردمزاجها):
مواد: زنجبیل تازه + دارچین + عسل
روش: یکتکه زنجبیل و نصف چوب دارچین رو ۵ دقیقه دم کن، با عسل میل کن
بخور ضد آلرژی:
مواد: اسطوخودوس + بابونه + گل ختمی
روش: بجوشون و بخارش رو استنشاق کن (بهخصوص قبل خواب)
با تجویز پزشک متخصص طب سنتی
نتیجهگیری بخش داروها:
راه درمان آلرژی، فقط در قرصهای شیمیایی نیست
طب سنتی با شناخت مزاج و داروهای گیاهی دقیق میتونه آلرژی رو ریشهای درمان کنه
استفاده از داروهای گیاهی متناسب با مزاج نهتنها علائم رو کاهش میده، بلکه بدن رو به تعادل طبیعی برمیگردونه
راهنمای فصلی پیشگیری و کنترل آلرژی در ایران بر اساس مزاج و آبوهوا
آلرژی در ایران شکلها و شدتهای متفاوتی دارد و بخش زیادی از این تفاوت، به شرایط آبوهوایی و تغییرات فصلی کشور ما برمیگردد. ایران با داشتن اقلیمهای مختلف، از آبوهوای مرطوب شمال گرفته تا مناطق گرم و خشک مرکز و جنوب، محرکهای آلرژیزای متفاوتی را در هر فصل تجربه میکند.
اگر بخواهیم آلرژی را بهصورت اصولی و ریشهای کنترل کنیم، باید علاوه بر شناخت مزاج فردی، مزاج فصل و جغرافیای منطقه را هم در نظر بگیریم. این دقیقاً همان نکتهایست که هم طب سنتی ایرانی روی آن تأکید دارد، هم علم پزشکی مدرن آن را تأیید میکند.
✅ بهار: فصل بیداری طبیعت و اوج آلرژیهای تنفسی
- مزاج فصل: معتدل مایل به گرمی و تری
- شرایط اقلیمی ایران:
- شمال ایران: هوای مرطوب + گردههای گیاهان + شکوفهها
- مناطق مرکزی و غربی: گردهافشانی درختان و گیاهان + بادهای بهاری
- جنوب: گرد و غبار و افزایش آلرژیهای بینی و چشم
محرکهای رایج:
- گرده گلها و درختان (صنوبر، تبریزی، چنار، سرو)
- علفهای بهاره
- افزایش رطوبت در برخی مناطق
- بادهای حامل گرد و غبار
علائم شایع: عطسه مکرر، آبریزش بینی، خارش چشم، کهیر فصلی
راهکارهای پیشگیری بر اساس مزاج:
- مزاج گرم و خشک:
- پرهیز از خوردن عسل زیاد، خرما، شیرینیهای قندی
- مصرف شربت خاکشیر با عرق کاسنی
- استفاده از ماسک هنگام بیرون رفتن در روزهای بادخیز
- مزاج سرد وتر:
- پرهیز از ماست سرد، دوغ، خیار
- نوشیدن دمنوش زنجبیل ملایم
- خوردن سوپهای سبک با ادویههای گرم مثل دارچین
✅ تابستان: گرمای خشک و آلرژیهای پوستی
- مزاج فصل: گرم و خشک
- شرایط اقلیمی ایران:
- مرکز و جنوب: گرمای شدید + گرد و خاک
- شمال: رطوبت بالا + آفتاب شدید
- غرب: وزش باد گرم و خشک (مثل بادهای ۱۲۰ روزه در شرق و جنوب شرق)
محرکهای رایج:
- تعریق زیاد
- مصرف میوههای گرممزاج (انبه، طالبی، هلو) بیش از حد
- نور مستقیم خورشید
- گرد و خاک و هوای خشک
علائم شایع: کهیر، جوشهای پوستی، خشکی یا خارش پوست، تنگی نفس در روزهای گرد و غباری
راهکارهای پیشگیری بر اساس مزاج:
- مزاج گرم و خشک:
- پرهیز از ادویه تند، غذاهای چرب و سرخکردنی
- مصرف عناب، آلو بخارا، شربت سکنجبین
- دوش نیمهخنک قبل خواب
- مزاج سرد وتر:
- پرهیز از لبنیات خام و سرد
- مصرف عسل گرمشده و دارچین
- فعالیت صبحگاهی پیش از گرمشدن هوا
✅ پاییز: آلرژیهای سینوسی و مشکلات تنفسی
- مزاج فصل: سرد و خشک
- شرایط اقلیمی ایران:
- شمال: رطوبت بالا + کاهش دما
- مرکز و غرب: هوای خشک + گرد و غبار occasional
- شرق: بادهای خشک پاییزی
محرکهای رایج:
- گرد و خاک
- هوای سرد و خشک
- افزایش حساسیت سینوسها
- ریزگردها در برخی مناطق
علائم شایع: گرفتگی بینی، خشکی گلو، سرفه خشک، آبریزش بینی
راهکارهای پیشگیری بر اساس مزاج:
- مزاج گرم و خشک:
- استفاده از بخور بابونه یا اسطوخودوس
- مصرف میوههای پاییزی معتدل مثل سیب و گلابی
- پرهیز از ماندن طولانی در هوای خشک
- مزاج سرد وتر:
- مصرف دمنوش آویشن + عسل
- پوشیدن لباس گرم برای جلوگیری از نفوذ باد سرد
- پرهیز از نوشیدنیهای خیلی سرد
✅ زمستان: آلرژیهای ناشی از سرما و گرد و غبار داخلی
- مزاج فصل: سرد و خشک (در برخی مناطق سرد وتر)
- شرایط اقلیمی ایران:
- شمال: بارندگی زیاد و رطوبت بالا
- مرکز: سرمای خشک
- جنوب: هوای معتدلتر اما گرد و خاک occasional
محرکهای رایج:
- سرمای خشک یا مرطوب
- بخاری و هوای خشک داخل خانه
- گرد و خاک ناشی از بستهبودن پنجرهها
- کپک در محیطهای مرطوب
علائم شایع: خشکی بینی، خونریزی بینی، خارش گلو، سرفه خشک، تشدید آسم
راهکارهای پیشگیری بر اساس مزاج:
- مزاج گرم و خشک:
- استفاده از بخور گرم و مرطوبکننده هوا
- مصرف سوپ جو، شلغم، هویج پخته
- پرهیز از مصرف زیاد خرما و حلوا
- مزاج سرد وتر:
- نوشیدن دمنوش زنجبیل و دارچین
- استفاده از شال و کلاه هنگام بیرون رفتن
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم بخاری یا کولر
جمعبندی
کنترل آلرژی در ایران نیازمند رویکردی ترکیبی از طب سنتی ایرانی و پزشکی مدرن است. با شناخت مزاج فردی و مزاج فصل، میتوان از محرکها دوری کرد و بدن را در تعادل نگه داشت. در این راه، انتخاب صحیح غذا، نوشیدنی، داروهای گیاهی و حتی زمان فعالیت روزانه میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
چه در شمال مرطوب باشید، چه در مرکز خشک یا جنوب گرم، در هر فصل نسخهای وجود دارد که میتواند علائم آلرژی را کاهش دهد و کیفیت زندگیتان را بالا ببرد.
بهترین آنتیهیستامینهای طبیعی برای کنترل آلرژی کداماند؟
عرق کاسنی، شربت خاکشیر، دمنوش بابونه، عناب و آویشن از مهمترین آنتیهیستامینهای طبیعی در طب ایرانی هستند. انتخاب نوع گیاه باید بر اساس مزاج فرد و نظر متخصص انجام شود.
یا میتوان آلرژی را بدون داروی شیمیایی درمان کرد؟
در بسیاری از موارد، بله. با اصلاح سبک زندگی، تغذیه مناسب مزاج و مصرف گیاهان دارویی ضد آلرژی، میتوان شدت علائم را بهطور قابلتوجهی کاهش داد. البته در موارد شدید، ترکیب روشهای طب سنتی و مدرن پیشنهاد میشود.
آیا آلرژی فصلی در طب سنتی ریشه در مزاج دارد؟
بله. در طب سنتی ایرانی، آلرژی نتیجه عدم تعادل مزاجی است. مثلاً افراد با مزاج گرموخشک بیشتر در بهار و تابستان دچار علائم میشوند، درحالیکه مزاج سردوتر در پاییز و زمستان حساستر است.
بهترین روش پیشگیری از آلرژی فصلی چیست؟
شناخت مزاج، پرهیز از محرکهای محیطی، تهویه مناسب خانه، استفاده از بخور گیاهی و مصرف خوراکیهای متعادل با فصل و مزاج، بهترین روشهای پیشگیری هستند.
چه عواملی آلرژی را در ایران تشدید میکنند؟
گرده گیاهان در بهار، گرد و غبار در تابستان و پاییز، سرمای خشک زمستان، رطوبت شمال کشور و آلودگی هوا در شهرهای بزرگ از مهمترین عوامل محرک هستند.