چگونه روزه بر سطح قند خون تأثیر می‌گذارد؟

بهبود حساسیت به انسولین: در طول روزه‌داری، بدن برای تأمین انرژی از ذخایر گلیکوژن و چربی‌ها استفاده می‌کند. این فرایند می‌تواند به کاهش مقاومت به انسولین کمک کرده و قند خون را بهتر تنظیم کند.

کاهش نوسانات قند خون: در شرایط عادی، مصرف مداوم غذا باعث افزایش و کاهش ناگهانی قند خون می‌شود. اما در روزه‌داری، بدن در یک‌روند ثابت از منابع انرژی خود استفاده کرده و نوسانات شدید قند کاهش می‌یابد.

کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب: روزه باعث کاهش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن می‌شود که این امر می‌تواند به بهبود عملکرد پانکراس و کاهش مشکلات مرتبط با دیابت کمک کند.

تنظیم ترشح هورمون‌ها:
روزه بر ترشح هورمون‌هایی مثل گلوکاگون و انسولین تأثیر مثبت داشته و به تنظیم قند خون کمک می‌کند.

روزه برای افراد دیابتی مفید است یا مضر؟

افراد با دیابت نوع 2 خفیف: درصورتی‌که رژیم غذایی مناسب رعایت شود، روزه‌داری می‌تواند به کنترل بهتر قند خون و کاهش وزن کمک کند.

افراد با دیابت نوع 1 یا دیابت کنترل‌نشده: روزه‌گرفتن می‌تواند خطر افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) یا افزایش ناگهانی آن (هایپرگلیسمی) را به همراه داشته باشد. به همین دلیل، مشورت با پزشک ضروری است.

نکات تغذیه‌ای برای کنترل قند خون در روزه‌داری

در وعده سحر:

 کربوهیدرات‌های پیچیده؛ مانند نان سبوس‌دار، جو دوسر و حبوبات برای حفظ سطح پایدار قند خون.
 پروتئین‌های سالم مثل تخم‌مرغ، ماست کم‌چرب و مغزیجات برای جلوگیری از افت قند.
 نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از کم‌آبی که می‌تواند قند خون را افزایش دهد.

در وعده افطار:

شروع با خرما و آب ولرم برای افزایش تدریجی قند خون.
مصرف سبزیجات و پروتئین‌های سبک مثل سوپ جو، سالاد و گوشت سفید برای کنترل قند خون.
اجتناب از غذاهای شیرین و چرب که باعث افزایش ناگهانی قند خون می‌شوند.

پرهیز از:
نوشیدنی‌های قندی و نوشابه‌های گازدار
مصرف زیاد برنج سفید، نان بدون سبوس و شیرینی‌های مصنوعی
پرخوری در وعده افطار که می‌تواند قند خون را به‌شدت بالا ببرد

 طب سنتی و روزه‌داری برای دیابت

عرقیات گیاهی مفید: مصرف عرق کاسنی، شاه‌تره و دارچین به بهبود عملکرد انسولین و کنترل قند خون کمک می‌کند.
مصرف زردچوبه و دارچین: این ادویه‌ها تأثیر مثبتی بر کاهش قند خون دارند.
استفاده از گیاهان دارویی: تخم شنبلیله، بذر کتان و چای گزنه در کاهش قند خون مؤثر هستند.

جمع‌بندی

روزه‌داری می‌تواند با بهبود حساسیت به انسولین و کاهش استرس اکسیداتیو، در تنظیم قند خون مؤثر باشد. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که قند خون آن‌ها کنترل‌شده است، می‌توانند با رعایت رژیم مناسب از مزایای روزه‌داری بهره ببرند. اما برای افراد دیابتی که داروهای انسولین دار مصرف می‌کنند یا سابقه افت شدید قند خون دارند، مشورت با پزشک قبل از روزه‌گرفتن ضروری است.