هوالشافی
مثلث سلامت تحریم یا ترجیح
آنچه مسلم است تمام غذاهایی که برای بدن ما ضررهای شدید دارند در شرع اسلام تحریم شده اند و آنهایی که ضرر کمتری دارند مکروه شمرده شده اند و آنهایی که برای بدن ضرر خاصی ندارند مباح قلمداد شده اند و غذاهایی که برای بدن ما دارای خواص خوبی هستند مستحب شمرده شده اند
اگر به رساله عملیه نگاهی بیندازیم می بینیم ذکر شده که زیاد خوردن آب و یا آب خوردن ما بین غذا کراهت دارد، و یا شروع و پایان غذا با نمک استحباب دارد
در کتب روایی و حدیثی ما در باب غذاها و ترجیح های آن مطالب بسیار مهم و ارزنده ای ذکر شده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود ولی نکته مهمی که بعضاً بیماران سوال می کنند اینست که آیا مثلاً “فلان ماده غذایی یا تفننی که بصورت دمنوش مصرف می شود و شما می گوئید این ماده را استفاده نکنید حرام است؟ یعنی فکر می کنند اگر طبیب به بیماری می گوید این ماده را مصرف نکن باید حتما حرمت شرعی داشته باشد، حال آنکه ممکن است علت منع طبیب یا حکیم کراهت یک ماده باشد و نه حرمت آن”، پس در اینجا بحث ترجیح است و نه تحریم و گاهی هم علت منع طبیب، دستکاری های عمدی بشری روی غذاها یا مواد دیگر مصرفی است که موجب شده مصرف آن ماده برای افراد جامعه مضر شده باشد
بعضی از مواد غذایی ذاتاً دارای خواص مادی یا معنوی هستند که برای بدن ما مفید نیستند و حتی اضافه کردن مصلحات (یعنی موادی که اثرات سوء آن غذا یا ماده را خنثی کند) نمی تواند جلوی ضرر آن ماده غذایی یا تفننی را بگیرد، بطور مثال
در گوجه فرنگی، چای، گوشت گاو، گوشت مرغ و یا توتون موادی هست که اینها مصلح ندارند و به هر حال مصرف آنها باعث آسیب جزئی به سلول های بدن ما می شوند، در حالیکه بطور مثال هندوانه، خیار یا کاهو ممکن است به تنها و برای فردی ضرر داشته باشد ولی با یک مصلح مثل خرما یا عسل دیگر نه تنها ضرری ندارد بلکه منفعت های زیادی هم خواهد داشت، بنابراین برخی مواد غذایی و یا تفننی دارای مصلح نیستند و برعکس برخی دیگر دارای مصلح هستند و آنهایی که دارای مصلح نیستند در شرع اگر اسمی از آن ها به میان آمده باشد به عنوان مکروه مطرح شده است. که البته عمر را کوتاه می کنند و می توانند موجب بروز بیماری ها شوند، پس در مثلث سلامت آنچه که به عنوان منع دائمی آورده شده نشان عدم ترجیح است و نه تحریم و لذا گاهی ممکن است همین مواد در موارد خاص به بیمار تجویز هم بشوند مثل آبگوشت گوشت گاو که برای برخی توصیه می کنند و اگر گوشت گاو شامل منع ترجیحی نبود و یا کراهت نداشت در درمان برص نمی شد از آن استفاده کرد
در استفتایی که در دفتر مرجع عالیقدر مرحوم حضرت آیت ا… بهجت شده است ذکر شده است که به طور کلی خوردن گوشت گاو کراهت دارد و بنده هم در مثلث سلامت عرض کرده ام که جزء مضرات دائمی است و نه اینکه حرام باشد
:در مورد گوشت مرغ غالب روایات بر کراهت گوشت مرغ روایت دارد
در روایتی از حضرت امیر علیه السلام هست که فرمودند: مرغ، خوک پرندگان است (کتاب فروع کافی جلد 6-کتاب الاطعمه)
بسیاری از علمای بزرگ هم اعتقاد بر کراهت گوشت مرغ دارند، البته حساب مرغ و خروس صنعتی کاملاً جداست و کراهت مذکور مربوط به مرغ رسمی است و نوع صنعتی به علت دارا بودن مواد افزودنی مضر و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف قطعاً بسیار خطرناک می باشد
در مورد چای بنده روایتی بر له یا علیه آن پیدا نکرده ام ولی همین که این داروی گیاهی در طب جدید موجب آنمی یا کم خونی، فقر آهن، یبوست مزمن و همچنین سنگ کلیه شناخته شده برای مصرف نشدن آن کافی است، حال کاری با مضرات دیگر آن مثل کم کردن متابولیسم سلول ها و ایجاد زمینه کاهش قدرت سیستم ایمنی و در نتیجه احتمال بروز بیماری هایی مثل بیماری های روماتیسمی ندارم
دکتر حسن اکبری
،متخصص آسیب شناسی سلولی
،دانشیار پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
محقق و مدرس طب اسلامی ایرانی
