به اطلاع می‌رساند مجموعه مثلث سلامت دکتر اکبری از 5 تا 9 نوروز 1403 فعال و پذیرای شما می باشد.

به سایت دکتر حسن اکبری خوش آمدید

…هوالشافی…

تلفن دریافت نوبت

021-91302356

خواص سرکه از زبان حکیم مومن تنکابنی

هوالشافی

خواص سرکه از زبان حکیم مومن تنکابنی

به نقل از کتاب تحفه حکیم مومن

سرکه انگور

به عربی خل نامند و از خرما و مويز و شكر و عسل و انجير و امثال آن و از حبوبات مثل برنج و غيره ترتيب مي دهند و مراد از مطلق او سركة انگور است،

و خلّ خمر او را از آن جهت گويند كه، مادامي كه اوّلاَ خمر نشود سركه نمي گردد، به خلاف ساير كه اوّلاَ ترش مي شوند

و بهترين همه سركة انگور است و بعد از ‌آن مويزي (سرکه ای که از مویز گرفته می شود) و انجيري (سرکه ای که از انجیر گرفته می شود) و سركة اناري (سرکه ای که از انار گرفته می شود) و نارجيلي (سرکه ای که از نارگیل گرفته می شود) و سه قسم اخير گرم و خشكند

و سركة انگوري مركّب القوي و در دوم سرد (یعنی اگر میزان سردی از اول تا چهارم تقسیم بندی شود سرکه سردی درجه دو دارد و سردی متوسط دارد) و خشك و گويند خشكي او در سوم است (یعنی اگر میزان خشکی از اول تا چهارم تقسیم بندی شود سرکه خشکی درجه سوم دارد و خشکی متوسط دارد)

قابض و

بسيار مجفّف (خشک کننده) و

سريع النّفوذ و

رسانندة‌ قوّة ادويه به اعضاء و

ملطّف و

قاطع اخلاط غليظه و

رافع تشنگي و

معين (کمک کننده) هضم و

قاطع نزف الدّم (جلو گیری از خونریزی) اعضاء و

محرّك اشتها و

گدازندة بلغم (خلط آبکی بدن) و سپرز (طحال) و

موافق معدة‌ ملتهبه (التهاب دار) و بلغميّه (معده های سرد) و

جهت قطع صفرا و تفتيح (باز شدن) معده و سدّة ماساريقا (انسداد رگ روده ای) و سپرز مفيد و

مداومت خوردن او ناشتا قاتل كرم معده بوده و

گرم او با عسل، جهت نفس الأنتصاب (نعوظ آلت) نافع است و

قي (استفراغ) كردن بعد از خوردن گرم او، جهت ادوية قتّاله (سموم) و دفع جمود خون و شير در معده و

با نمك جهت رفع ضرر فطر (قارچ سمی) و سگ ديوانه گزيده (بیماری هاری) و

مكيدن او بتدريج، جهت زالویي كه در حلق مانده باشد و سرفة ‌كهنه رطوبي و

غرغرة ‌او، جهت منع سيلان فضول (خلط پشت حلق) به حلق و خنّاق و سقوط لهاه (زبان کوچک نای بند) و درد دندان و

مضمضة او با نمك، جهت قطع خون بن دندان كه كنده باشند و با زاج سفيد جهت خونریزی لثه و سستي آن و

:طلاي (مالیدن) آن جهت

منع انتشار قروح خبيثه (زخم های بدخیم) (سرطان پوست) و

باد سرخ و

جمره (التهاب) و

نمله (سوزش و التهاب پوستی شاید منظور حساسیتهای پوستی باشد) و

جرب متقرّح (خارش و حساسیت پوستی زخمی) و

بواسير و داخس (عفونت و التهاب کنار ناخن) و

ورم ظاهري و باطني و

مانع ورم جراحات تازه و

درد سر حار و

خارش بدن و گزيدن حيوانات سميّة حارّه و

سوختگي آتش بغايت مجرّب (آزموده) است و

چون بر عضوي بمالند منع قبول ماده از عضو مجاور خود مي كند و

نطول (نطول [ن ُ] (ع مص) بر عضو ریختن آبی که به دواها جوشانیده باشند) او جهت گزيدن حيوانات سمّي و

بر موضع نزف الدّم (خونریزی) ظاهر بدن جهت قطع سيلان خون و

همچنین طعامي كه با سركه پخته باشند منع سيلان فضول (خلط و رسوبات) به شكم مي كند و

ضماد انجيري كه در آن پخته باشند جهت سوزش عضو و خشونت آن از مجرّبات است و

با گوگرد جهت نقرس و

با عسل جهت رفع آثار تحت چشم و خون مرده و

با روغن گل جهت درد سری که از آفتاب حادث شده باشد و

با آرد جو جهت خنّاق (دیفتری) و ورم پستان و بناگوش و

با خاكستر گرم جهت غدد و ورم بارد (سرد) و

با حرمل (توت) جهت خدر (بی حسی و کرخت شدن و بخواب رفتن عضو) و کزاز (سفتی عضلات) و مفاصل و

همچنین جوشانيدة او با گلاب كه پارچه ‌را به او تر كرده باشند و بر سر كماد (پارچه ای که گرم کنند و بر عضو دردناک نهند) كنند جهت درد سري كه از صفرا و خون و بخارات حمام حادث شده باشد مجرّب است و

پاشيدن سركه كه بر سنگ گرم كرده پاشند و به دستور، سنگ را بر آن انداخته بخار او جهت درد سر مزمن و نزلات و سرفة مزمن و بواسير و

همچنین خوردن انجير و مويزي كه در آن خيسانيده باشند جهت سپرز (طحال) خوب است و

مضمضه طبیخ او با زیره و صعتر (صعتر. [ص َ ت َ] (اِ) سعتر است که پودینه ٔ کوهی باشد و آن را صعترالحمار نیز گویند) جهت تسکین درد دندان و قروح لثه مجرب و

قطور (استفاده قطره ای) او جهت كرم گوش و

بخور او جهت دوي و طنين (وز وز گوش) و گراني سامعه (سنگینی گوش) و تفتيح (باز شدن) سدد خيشوم (گرفتگی بینی) و

بویيدن او جهت سدّة‌ (گرفتگی) مصفاه و

با گلاب و روغن بادام و روغن گل جهت سرسام (سرسام. [س َ] (اِ مرکب) مرضی باشد که در دماغ ورم پیدا می شود و خلل دماغ ظاهر میگردد و این مرکب است از سر بمعنی رأس و سام بمعنی ورم) و هذيان نافع می باشد و

چون يك اوقيه (اوقیة. [اَ قی ی َ] (اِ) وزنه ای معادل هفت مثقال. جوهری گوید در گذشته چنین بود ولی امروز متعارف در میان مردم و اطبا وزن ده درهم و 57 درهم است) پياز عنصل (عنصل. [ع ُ ص َ / ص ُ] (ع اِ) پیاز دشتی مشهور به اسقال. ج، عنصلاء. (از منتهی الارب). پیاز موش) خشك را ورق كرده و در سركه بجوشانند تا مهیا شود و تا يك هفته در آفتاب گذاشته صاف نمايند و هر روز ناشتا دو درهم از ‌آن بنوشند جهت رفع بدبویي دهان كه به مشاركت معده باشد مجرّب است و

در جميع افعال مثل سركة عنصل است كه در اسقيل (اسقال. [اِ] (معرب، اِ) اسقیلا. اسقیل. (تحفه ٔ حکیم مؤمن). پیاز دشتی. (منتهی الارب). عنصل. بصل الفار) مذكور شد و

مضرّ پيران و سوداوي مزاجان و قوّه باه و صاحبان سرفة‌ تازه و سعال يابس (سعال. [س ُ] (ع مص) خفیدن. (المصادر زوزنی). سرفیدن. (منتهی الارب). سرفه و آن حرکت ریه است) و

مضرّ اعصاب و اعضاي عصباني و رحم ناقهين (ناقه. [ق ِه ْ] (ع ص) از بیماری به شده. (مهذب الاسماء). به شده از بیماری. (منتهی الارب). آن باشد که از بیماری بیرون آمده باشد و هنوز تندرست نگشته) و مبرودين (افراد دارای طبع سرد) و صاحبان رياح غليظه (ورم های سرد) و درد مفاصل و

مداومت او مورث (مولد) استسقاء (نوعی بیماری که بیمار عطش زیاد دارد و آب بسیار می خواهد) است در صاحبان ضعف احشاء و شش و مضعف بصر (چشم) و

مورث زردي رخسار و سحج (نوعی از بیماری التهاب روده. (منتهی الارب). بیماریی است که از خراش روده بهم رسد) و لاغري بدن بوده و

:مصلح او

شيريني ها و گوشت آب چرب و

در رفع ضرر سرفه، شيريني و روغن بادام و ادوية ‌ضعيف الحراره و

در رفع ضعف اعصاب، عسل و ادوية حارّه و

در رفع سحج لعابها و قدر، شربتش تا هفت مثقال و

بدلش در بعضي امور، شراب و در بعضي آب ليمو است و سركه طاري (طاری. [ ] (ع اِ) درختی است هندی که چون او را زخم کنند آب بسیار از آن تراوش میکند. و از آن خمر و سرکه میسازند و مشهور بشراب طاری است) و نارگيل مضرّ عصب نيست

تصحیح، توضیح و گرد آوری : دکتر حسن اکبری

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *