به سایت دکتر حسن اکبری خوش آمدید

…هوالشافی…

پرخوری و کم خوری

کم خوری و پرخوری از نگاه طب سنتی

پرخوری و کم خوری

 مقدمه:

 کم خوری و پرخوری در زندگی امروزه، سبک زندگی فردیمان را به سمتی می‌برد که گاهاً با مشکلات گوناگون سلامت روبرو می‌شوند. یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار بر سلامت، نحوه تغذیه است که از دو جهت مهم، یعنی کم‌خوری و پرخوری، موردتوجه قرار می‌گیرد.

 طب سنتی به‌عنوان یک سیستم درمانی با تاریخی طولانی، به این مسائل با دیدی گسترده نگاه می‌کند و ارتباط تناوبی بین مواد غذایی و سلامت را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مقاله، ما به بررسی علل، توصیه‌ها و نکات مهم در خصوص کم خوری و پرخوری از دیدگاه طب سنتی می‌پردازیم.

 کم‌خوری و پرخوری چیست:

 کم‌خوری :

کم‌خوری به وضعیتی اطلاق می‌شود که فرد توانایی مصرف مقدار کافی از مواد غذایی را ندارد. این وضعیت ممکن است ناشی از مشکلات فیزیکی، روحی، یا ترکیبی از هر دو باشد.

 پرخوری :

پرخوری به وضعیتی اطلاق می‌شود که فرد به مقدار بیش از حد مواد غذایی مصرف می‌کند، اما نیاز فیزیولوژیکی بدن را برآورده نمی‌کند. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل روحی، اجتماعی، یا فیزیولوژیکی باشد.

 ربط با سیستم سردوگرم مزاجی:

 در طب سنتی، به‌ویژه در پزشکی سنتی ایرانی (ادویه‌جات)، افراد را بر اساس سیستم‌های مزاجی تقسیم می‌کنند. این سیستم‌ها شامل “گرم‌مزاجی” و “سردمزاجی” هستند.

 گرم‌مزاجی:

افرادی که سیستم سرمایشی بدنشان گرم‌تر است، به‌عنوان گرم‌مزاجی شناخته می‌شوند. آنها معمولاً دارای پوست گرم، دست گرم، و افزایش تولید گرما هستند. در این افراد، مصرف مواد غذایی گرم و افزایش اشتها ممکن است مناسب باشد.

 سردمزاجی:

افرادی که سیستم سرمایشی بدنشان سردتر است، به‌عنوان سردمزاجی شناخته می‌شوند. آنها ممکن است دارای پوست سرد، دست سرد، و کاهش تولید گرما باشند. در این افراد، مصرف مواد غذایی گرم و تحریک‌کننده ممکن است مناسب باشد.

 در مدیریت کم‌خوری و پرخوری، این نگاه به سیستم مزاجی نیز می‌تواند مفید باشد. به‌طورکلی، مواد غذایی گرم برای افراد سردمزاج ممکن است مناسب باشد و برعکس. اما برای اطمینان از مصرف صحیح، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه توصیه می‌شود.

نظریه دکتر حسن اکبری در خصوص کم خوری و پرخوری

علل کم خوری و پرخوری :

 علل کم‌خوری و پرخوری گسترده و متنوع هستند. در طب سنتی، عوامل محیطی، روحی، و فیزیولوژیکی به‌عنوان دلایل اصلی مطرح می‌شوند. نقص در تعادل عناصر و مزایای مختلف مواد غذایی ممکن است منجر به نقصان در سلامت گردد.

 علل کم‌خوری:

 عوامل روحی و روانی:

استرس و اضطراب افسردگی استعداد به اختلالات روانی مانند اختلال اضطرابی یا اختلال هویت

 مشکلات گوارشی:

بیماری‌های گوارشی مانند معده پاره، التهاب معده، یا مشکلات دستگاه روده ناهنجاری‌های گوارشی مانند گرفتگی‌ها و تورم‌ها

 عوامل فیزیولوژیکی:

بارداری و تغییرات هورمونی بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی

 عوامل اجتماعی و اقتصادی:

کمبود منابع مالی بحران‌های اجتماعی و خانوادگی عدم دسترسی به مواد غذایی سالم و باکیفیت

 عوامل محیطی:

آلودگی هوا و شرایط اقلیمی نامساعد کمبود تأمین مواد غذایی سالم

 

 علل پرخوری:

 

 عوامل روحی و روانی:

استرس و فشارهای روانی اعمال محدودیت‌های غذایی در دوران کودک روابط ناسالم با غذا (اختلالات تغذیه)

 عوامل اجتماعی و فرهنگی:

فشارهای اجتماعی برای تغییر در وزن فرهنگ مصرف غذا و عدم توجه به نظرات حرفه‌ای در زمینه تغذیه

 عوامل فیزیولوژیکی:

تغییرات هورمونی در دوران بلوغ یا بارداری بیماری‌های متعدد مانند افزایش تخمک‌گذاری هورمونی

 عوامل شهودی:

تبلیغات نامناسب و تشویق به مصرف غذاهای ناسالم عدم دسترسی به اطلاعات صحیح درباره تغذیه

 اعتقادات فردی:

تصورها و باورهای فردی درباره زیبایی و وزن اهمال بهداشت روحی و تعادل در زندگی

 همواره توجه به علل و مدیریت مناسب این مشکلات از طریق راهنمایی‌های حرفه‌ای و مشاوره توسط کارشناسان سلامت می‌تواند به حفظ یک رژیم غذایی سالم کمک کند.

علایم کم خوری و پرخوری :

 علایم پرخوری ممکن است شامل اضافه‌وزن، مشکلات گوارشی، افت انرژی و کاهش فعالیت جسمانی باشد. به‌عنوان مقابل، کم‌خوری ممکن است به کمبود انرژی، ضعف عمومی، و اختلالات در سیستم ایمنی منجر شود.

 علایم پرخوری:

  افزایش وزن:

افزایش وزن به‌شدت و به‌صورت نامعقول افزایش چربی در مناطق مختلف بدن

 مشکلات گوارشی:

دل‌درد و سوزش معده مشکلات مرتبط با دستگاه روده مانند یبوست یا اسهال

 تغییرات در ضربان قلب و فشارخون:

افزایش فشارخون تغییرات ناشی از آریتمی‌های قلبی

 تغییرات در پوست و مو:

خشکی پوست ریزش مو

 کمبود انرژی:

خستگی و افت انرژی مداوم کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره

 اختلالات در سیستم ایمنی:

آسیب‌پذیری به بیماری‌ها به دلیل کاهش سیستم ایمنی

 اختلالات قلبی و عروقی:

افت شاخص‌های سلامت قلبی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی

 علایم کم‌خوری:

  کاهش وزن:

کاهش وزن به‌شدت و به‌صورت نامعقول کمبود چربی و عضله

 ضعف و کمبود انرژی:

خستگی مداوم افت توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره

 مشکلات گوارشی:

افزایش احتمال یبوست مشکلات مرتبط با معده و روده

 اختلالات تغذیه:

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم کاهش جذب مواد غذایی

 تغییرات در پوست و مو:

خشکی پوست و مو تغییرات در رنگ پوست

 اختلال در دوره قاعدگی:

متوقف‌شدن یا نامنظمی دوره قاعدگی در زنان کاهش شهوت جنسی

 سیستم ایمنی ضعیف:

حساسیت نسبت به عفونت‌ها افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف

 توجه به علایم این مشکلات و مشاوره با متخصصان سلامت، از جمله پزشکان، متخصص تغذیه، یا روان‌شناسان، می‌تواند مرحله مهمی در تشخیص و مدیریت این موارد باشد.

درمان کم خوری و پرخوری

گیاهان دارویی در کم خوری و پرخوری :

 گیاهان دارویی به‌عنوان یکی از راه‌های طب سنتی می‌توانند در مدیریت مشکلات کم‌خوری و پرخوری کمک کنند. اما لازم به ذکر است که همواره قبل از استفاده از هر گونه گیاه دارویی یا تغذیه‌ای، بهتر است با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. در زیر، چند گیاه دارویی که به‌عنوان کمک‌کننده به تغذیه سالم و مدیریت کم‌خوری یا پرخوری مطرح هستند آورده شده است:
 برای کم‌خوری:

 زنجبیل (Zingiber officinale):
دارای خواص ضدالتهابی و تقویت‌کننده دستگاه گوارش است. می‌تواند در افزایش اشتها و تسکین مشکلات گوارشی مفید باشد.

 گیاهان گوارشی ملین:
مانند چای شاه‌تره یا چای پونه که می‌توانند در تسکین مشکلات گوارشی و افزایش اشتها کمک کنند.

 گیاهان تقویت‌کننده:
گل راعی (Calendula) و گل کاهو (Artichoke) به دلیل تأثیرات تقویتی بر روی سیستم گوارش و کبد ممکن است مناسب باشند.

 برای پرخوری:

 زیره سبز (Foeniculum vulgare):

دارای خواص آرام‌بخش و تقویت‌کننده گوارش است. مصرف زیره سبز ممکن است به بهبود هضم و کاهش احتمال پرخوری کمک کند.

 دم نوش آویشن (Thymus vulgaris):
دارای اثرات ضدمیکروبی و تقویت‌کننده گوارش است.

 هویج (Daucus carota):
مصرف هویج و یا عصاره آن می‌تواند بهبود هضم و تنظیم اشتها را تسریع کند.

 گل‌گاوزبان (Borago officinalis):
دارای اثرات آرام‌بخش و تنظیم‌کننده بر روی سیستم عصبی، ممکن است در کاهش استرس و افزایش کنترل بر روی پرخوری کمک کند.

 هر چند که گیاهان دارویی می‌توانند به‌تنهایی کمک‌کننده باشند، اما باید به یادداشت که تغذیه مناسب و متنوع از طریق مصرف میزان کافی از مواد غذایی موردنیاز بدن نیز اهمیت دارد. همچنین، در صورت وجود مشکلات جدی در اشتها یا مشکلات تغذیه‌ای، مراجعه به یک پزشک متخصص توصیه می‌شود.

نکات و توصیه‌ها:

 نکات و توصیه‌ها برای حفظ تعادل در تغذیه و پیشگیری از کم خوری و پرخوری :

 تنوع در رژیم غذایی:

مصرف مواد غذایی از انواع مختلف گروه‌های غذایی برای تأمین تمامی نیازهای بدن.

 تعادل بین مواد غذایی:

انتخاب میزان مناسب از ماکرو و میکرونوتریئنت‌ها مانند پروتئین، چربی، کربوهیدرات، و ویتامین‌ها.

 رعایت ساعات وعده‌های غذایی:

تقسیم وعده‌های غذایی به‌صورت منظم در طول روز و جلوگیری از پرخوری یا کم‌خوری.

 مصرف میزان مناسب آب:

نگهداری از تعادل آب در بدن با مصرف کافی آب به‌صورت روزانه.

 توجه به نیازهای فردی:

درنظرگرفتن نیازهای انرژی بدن بر اساس جنسیت، سن، سطح فعالیت، و وضعیت فیزیکی فرد.

 راه‌های مدیریت استرس:

استفاده از روش‌های مختلف مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا یوگا.

 توجه به نکات بهداشتی:

رعایت بهداشت شخصی و مراقبت از دندان‌ها و دهان.

 مشاوره حرفه‌ای:

در صورت نیاز، مشاوره با پزشک، متخصص تغذیه، یا روان‌شناس برای مدیریت بهتر و پیشگیری از اختلالات تغذیه.

 عدم استفاده از رژیم‌های غذایی طردکننده:

اجتناب از استفاده از رژیم‌های غذایی که ممکن است به‌سلامتی بدن آسیب برسانند یا باعث کم‌خوری یا پرخوری ناپایدار شوند.

 توجه به علائم و تغییرات:

نظارت بر علائم جسمی و روانی و در صورت لزوم، مراجعه به متخصصان بهداشت جسمانی و روانی.

 به یاد داشته باشید که هر فردی نیازهای تغذیه‌ای منحصربه‌فردی دارد و مشاوره با یک متخصص می‌تواند در ایجاد رژیم غذایی سالم و مناسب برای شما کمک کند.