بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی مزمن و پیشرونده است که به صورت اصولی عملکرد شناختی و حافظه فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری اغلب در سنین پیری ظاهر میشود و معمولاً به تدریج پیشرفت میکند.
علائم بیماری آلزایمر شامل کاهش توانایی حافظه، تمرکز، تفکر و تصمیم‌گیری است و به مرور زمان میتواند تأثیر زیادی بر روزمرگی و کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
ویژگی های به وجود آورنده آلزایمر:
یکی از ویژگی‌های بارز بیماری آلزایمر، تشکیل توده‌های پروتئینی به نام پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز است. این پلاک‌ها باعث تخریب نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و مخصوصاً مناطق مهمی از مغز که در حافظه و فرآیندهای شناختی نقش دارند، میشوند. همچنین، تشکیل توده‌های دیگر به نام نوروفیبریلر نیز در ساختار مغز مشاهده میشود که تأثیرات مشابهی بر روی عملکرد عصبی دارند.
پلاک‌های آمیلوئیدی: توده‌های غیرطبیعی از پروتئین آمیلوئید هستند که در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر تشکیل میشوند. آمیلوئید یک نوع پروتئین است که در ساختارهای مختلف در بدن وجود دارد، اما وقتی به شکل پلاک‌های غیرمعمول در مغز تجمع میابد، میتواند به تخریب نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و عملکرد مغز آسیب برساند.
در بیماران آلزایمر، پروتئین آمیلوئید بطور غیرطبیعی تجمع میابد و پلاک‌های آمیلوئیدی را تشکیل میدهد. این پلاک‌ها میتوانند تا حدی در فرآیند تخریب میلین (لایه‌های حفاظتی عصبی) نقش داشته باشند و تداخل در ارتباطات نورونی ایجاد کنند. این تغییرات به مرور زمان باعث مشکلات شدید حافظه، تفکر و رفتار در افراد مبتلا به آلزایمر میشوند
تاکنون، تحقیقات بسیاری بر روی مکانیسم‌های شکل‌گیری پلاک‌های آمیلوئیدی و راه‌های ممکن برای پیشگیری یا درمان بیماری آلزایمر انجام شده است، اما هنوز درمان موثری برای این بیماری وجود ندارد. اهمیت تشخیص زودرس آلزایمر و شناخت دقیق تر مکانیسم‌های ایجاد پلاک‌های آمیلوئیدی از جمله موضوعات مورد توجه در زمینه تحقیقات پزشکی است.
نوروفیبریل (Neurofibril): تشکیلات پیچیده‌ای گفته میشود که درون سلول‌های عصبی وجود دارند. این ساختارها به شکل رشته‌هایی بلند و نازک از پروتئین‌ها به نام توبولین‌ها تشکیل شده‌اند. نوروفیبریل‌ها در سیتوپلاسم سلول‌های عصبی وجود دارند و نقش مهمی در حفظ ساختار و عملکرد نورون‌ها دارند.
نوروفیبریل‌ها در مغز بیماران آلزایمر به وفور تجمع میابند. این تجمع‌ها از ساختارهای پروتئینی به نام تائو (Tau) تشکیل شده‌اند که در شرایط طبیعی وظیفه حفظ ساختار صحیح نوروفیبریل‌ها را دارند. اما در آلزایمر، پروتئین تائو به شکل غیرطبیعی تجمع کرده و نوروفیبریل‌هایی را تشکیل میدهد که عملکرد نورون‌ها را تخریب میکنند و منجر به مشکلات حافظه و سایر علائم آلزایمر میشوند.
علائم آلزایمر به تدریج تشدید میشوند و ممکن است شامل فراموشی متناوب، گم‌شدن در مکان‌های آشنا، مشکلات در تشخیص موقعیت زمانی، مشکلات در تصمیم‌گیری‌های روزمره و تغییرات در رفتار و شخصیت شوند. این علائم نه تنها تأثیری بر روی فرد مبتلا دارند بلکه بر خانواده و مراقبان نیز تأثیر میگذارند.
علایم بیماری آلزایمر:
بیماری آلزایمر عمدتاً در سنین بالای 65 سالگی شروع میشود و به تدریج باعث تخریب و خرابی سلول‌های عصبی در مغز میشود. علائم آلزایمر به تدریج بدتر میشوند و ممکن است در طی مدت زمان طولانی پیشرفت کنند. برخی از علائم و نشانه‌های رایج بیماری آلزایمر عبارتند از:
اختلال در حافظه کوتاه‌مدت: افراد ممکن است مشکلاتی در یادگیری و به یادآوری اطلاعات جدید داشته باشند. به طور خاص، فراموشی از موارد اخیر یا نیاز به تکرار یک سوال یا اطلاعات معین میتواند نشانه‌ای از اختلال در حافظه باشد.
مشکلات در انجام وظایف روزمره: افراد ممکن است دچار مشکلات در انجام کارهای روزمره باشند، مانند پخت و پز، تنظیم ساعت، یا شناختن اجزاء اساسی خانه.
سردرگمی در مکان‌های آشنا: افراد ممکن است در مکان‌های آشنا یا خانه‌شان گم‌شوند و به سختی به خانه برگردند. این مشکل میتواند به خاطر از دست دادن توانایی تشخیص جهت و مکان باشد.
مشکلات در زبان و گفتار: افراد ممکن است کلمات را فراموش کنند یا نام‌ها را اشتباه بگویند. این مشکل میتواند تا زمانی پیشرفت کند که افراد نتوانند جملات منطقی و قابل فهم ترکیب کنند.
مشکلات در تصمیم‌گیری: افراد ممکن است مشکلاتی در انتخاب‌ها و تصمیم‌گیری‌های روزمره داشته باشند. این ممکن است به دلیل مشکل در ارزیابی شرایط و تصمیم‌گیری مناسب باشد.
تغییرات در رفتار و شخصیت: افراد ممکن است تغییرات در رفتار و شخصیت خود داشته باشند. این شامل تغییرات در خلق و خو و رفتار اجتماعی میشود.
مشکلات در تمرکز و توجه: افراد ممکن است مشکلاتی در تمرکز و توجه داشته باشند و نتوانند به طور معمولی در فعالیت‌ها و مکالمات شرکت کنند.
از دست دادن توانایی در انجام مهارت‌ها: افراد ممکن است توانایی‌ها و مهارت‌هایی که در گذشته داشته‌اند را از دست دهند، مانند مهارت‌های حرفه‌ای یا تفریحی.
روش های پیشگیری بیماری آلزایمر:
پیشگیری از بیماری آلزایمر معمولاً شامل ترکیبی از سبک زندگی سالم و مراقبت از عوامل خطر است. اگرچه هیچ روشی نمی‌تواند 100٪ جلوی بروز آلزایمر را بگیرد، اما تغییر در سبک زندگی میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. در ادامه، چندین روش پیشگیری از بیماری آلزایمر آورده شده است:
تحرک بدني: تمرين‌هاي روزانه مانند پياده‌روي، شنا، تمرينات استقامتي و تقويت عضلات ميتوانند به بهبود جريان خون به مغز و افزايش سلامت عمومي جسم کمک کنند.
تغذيه سالم: مصرف مواد غذايي با مقدار زيادي آنتي‌اکسيدان‌ها مانند ميوه‌ها، سبزيجات، ميوه‌هاي خشک و ماهي چرب (که اسيد چرب امگا-3 دارد) ميتواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.
فعاليت‌هاي شناختي: ممارست فعاليت‌هاي شناختي مثل مطالعه، حل مسائل، يادگيري جديد و بازي‌هاي ذهني ميتواند مغز را تحريک کند و از ضعيف شدن عملکرد شناختي جلوگيري کند.
فعاليت‌هاي اجتماعي: حضور در جمع‌هاي اجتماعي، برقراري روابط اجتماعي و فعاليت در گروه‌هاي اجتماعي ميتواند به حفظ سلامت روحي و شناختي کمک کند.
کاهش استرس: تمرکز بر تکنيک‌هاي مديتيشن، يوگا، تمرين تنفس و روش‌هايي براي مديريت استرس ميتواند به بهبود عملکرد مغز و کاهش اثرات منفي استرس کمک کند.
مراقبت از فشار خون و ديابت: اگرچه ارتباط دقيق بين اين بيماري‌ها و آلزايمر مشخص نيست، اما مراقبت از فشار خون و کنترل ديابت ميتواند به حفظ عملکرد مغز کمک کند.
فعاليت‌هاي جسمي و ذهني مداوم: فعاليت‌هاي روزمره که مشمول تمرين جسماني و تمرينات ذهني ميشوند، به عنوان يک سبک زندگي فعال و پويا ميتواند به بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر بروز آلزايمر کمک کند.
روش درمانی از نگاه طب سنتی:
در طب سنتی اختلالات مختلف را با استفاده از ترکیبات گیاهی، معدنی و دیگر عوامل طبیعی درمان میکنند. از نظر طب سنتی، بیماری‌ها به علت عدم تعادل میان مختلف مزاج‌های بدن ایجاد میشوند. بنابراین، درمان بیماری‌ها با تنظیم مزاج‌ها و تعادل‌ها در بدن انجام میشود. به توجه به اینکه آلزایمر یک بیماری پیچیده با عوامل ژنتیکی، محیطی و غیره است، در طب سنتی نیز اهمیت متغیرهای مختلف در درمان آن تأکید دارد.
به طور کلی، بیماری‌ها در طب سنتی به دو دسته عامل گرمی و عامل سردی تقسیم میشوند. این عوامل مربوط به خصوصیات فیزیولوژیکی بدن مرتبط با مزاج‌ها هستند. درمان بیماری‌ها بر اساس تعادل این مزاج‌ها و تغییرات آنها در طول زمان صورت میپذیرد. در مورد آلزایمر، ممکن است طب سنتی بر پایه تعادل مزاج‌ها و تقویت سیستم عصبی و فرآیندهای شناختی بدن تمرکز کند.
استفاده از گیاهان دارویی، تغذیه مناسب،رعایت مثلث سلامت، ماساژ، تمرینات تنفسی و روش‌های مدیتیشن نیز ممکن است در درمان بیماری‌های مختلف به ویژه آلزایمر در طب سنتی استفاده شود. این روش‌ها به منظور تقویت سیستم ایمنی، تنظیم مزاج‌ها، کاهش استرس و بهبود ترکیبات شیمیایی مغز برای بهبود عملکرد شناختی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.
چه گیاهانی برای درمان آلزایمر مناسب هستند؟
به عنوان مثال، برخی از گیاهان دارویی که مطالعات نشان داده است ممکن است موثر در مدیریت علائم آلزایمر باشند، شامل موارد زیر میشود:
گیاه گوتو کولا (Ginkgo Biloba): این گیاه ممکن است به بهبود جریان خون به مغز کمک کند و برخی مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است در بهبود حافظه و تمرکز در افراد مبتلا به آلزایمر مؤثر باشد.
زعفران (Saffron): برخی تحقیقات نشان داده‌اند که زعفران ممکن است خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی داشته باشد که میتواند در مدیریت آلزایمر مفید باشد.
کرکمین (Curcumin): کرکمین، ترکیب فعال موجود در زردچوبه، خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد و ممکن است در مدیریت التهاب‌های مغزی مرتبط با آلزایمر مفید باشد.
رزماری (Rosemary): برخی تحقیقات نشان داده‌اند که روزماری ممکن است تأثیر مثبتی بر عملکرد حافظه و تمرکز داشته باشد.
لطفاً به یاد داشته باشید که این تحقیقات همچنان در مراحل اولیه هستند و نیاز به تحقیقات بیشتر دارند تا اثرات مثبت آنها در مدیریت آلزایمر به طور دقیق تایید شود. همچنین، ترکیبات گیاهی میتوانند با داروهای دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین مهم است قبل از استفاده از هر گونه مکمل گیاهی با پزشک مشورت کنید.برای دریافت مثلث سلامت (اینجا کلیک) کنید.
