عناب را بهتر بشناسیم

هوالشافی

عناب را بهتر بشناسیم  (Ziziphus zizyphus)

درختچه‌ای است متوسط که ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز می‌رسد. عناب بومی مناطق گرمسیر بوده و برگ‌های کوچک سبزرنگ، بدون کرک و تخم‌مرغی شکل آن در زمستان می‌ریزد. میوهٔ زیتونی شکل عناب که دارای خواص دارویی می‌باشد در ابتدا سبز بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز درآمده و چروک می‌خورد

عناب را «خرمای قرمز» و «خرمای چینی» نیز می‌نامند

پراکندگی

با توجه به کشت گستردهٔ عناب، رویشگاه اصلی این درخت به درستی مشخص نیست ولی چنین تصور می‌شود که خاستگاه طبیعی آن باید در آسیای جنوبی مابین  لبنان، شمال هندوستان،شبه جزیره کره و جنوب و مرکزچین بوده

رویش

عناب درختچه‌ای است خزان‌پذیر که به صورت مستقیم و یا کج و معوج رشد کرده  و ارتفاعی بین ۵ تا۱۰ متر پیدا می‌کند. برگ‌های بیضی شکلش کشیده، بدون کرک و سبز براق بوده و حاشیه‌هایش دندانه‌دار می‌باشد. گل‌ها سبز متمایل به زرد و بسیار کوچک بوده، قطرشان به ۵ میلی‌متر می‌رسد و دارای ۵ گلبرگ ناپیدا می‌باشند. میوه‌های درخت بیضوی شکل و شفت بوده و طولشان به ۲-۳ سانتی‌متر می‌رسد. عناب نارس سبز و لغزنده بوده و طعمی شبیه به سیب دارد که پس از رسیدن به رنگ قرمز تیره درآمده و چروک می‌خورد. میوهٔ عناب که هسته‌ای دراز و باریک دارد در پاییز به طور کامل می‌رسد. مزهٔ آن شیرین، خوراکی بوده و دارای خاصیت دارویی می‌باشد.

مصارف خوراکی

در بریتانیا عناب را به صورت خشک‌شده و یا به صورت آب‌نبات‌های طعم‌دار همراه با چای عصر میل می‌نمایند. در کره، چین و  تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار می‌دهند. در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده می‌شود و در آفریقا از آن کیک درست می‌کنند. عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده می‌شود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده می‌نمایند 

خواص دارویی

عناب آرامش‌بخش و ضد بد خلقی بوده و در طب سنتی چین و کره از آن به عنوان دارویی که سبب کاهش اضطراب می‌شود و تقویت کننده معده و طحال و سیستم گوارشی است استفاده می‌کنند. عناب خون را تصفیه کرده و سموم را از بدن دفع می‌نماید، سبب روشنی پوست شده و از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می‌نماید

عناب ملین است و دارای لعاب بسیار می‌باشد و سینه را نرم می‌نماید. استفاده از مغز میوه در زخم‌ها و بریدگی‌ها سبب سرعت بخشیدن به بهبود آنها می‌شود . عناب همچنین دندان‌ها را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌سازد . چای عناب دارای ماده ضد سرطانی ساپونینز است.این چای باعث ترمیم بافت‌های آسیب دیده و تقویت عضلات می شود

 . عناب معتدل و مایل به رطوبت است.

 . شستشودهنده سلولهای مغزی است.

 . کاهش دهندة چربی خون است.

 . عناب مقوی مغز است.

 . عناب دفع کنندة بلغم است.

 . زیاده روی در خوردن عناب باعث کم شدن شهوت و غرایز جنسی می‌شود.

 . عناب در اشخاص سرد مزاج، تولید گاز و نفخ می كند. این گونه اشخاص باید عناب را با مویز بخورند. 

برگرفته از دانشنامه آزاد