تب دنگی: شناخت بیماری و نگرانی‌های مرتبط با شیوع آن

خانه » وبلاگ » تب دنگی: شناخت بیماری و نگرانی‌های مرتبط با شیوع آن

مقدمه:

تب دنگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که توسط پشه‌های آلوده منتقل می‌شود. این بیماری که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان شیوع دارد، نگرانی‌های فراوانی را به همراه داشته است. در این مقاله، به بررسی جامع تب دنگی، علائم، دلایل شیوع و راهکارهای پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت.

شناخت بیماری‌ تب دنگی

تب دنگی چیست؟

تب دنگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که توسط پشه‌های آلوده منتقل می‌شود. این بیماری که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان شیوع دارد، نگرانی‌های فراوانی را به همراه داشته است. در این مقاله، به بررسی جامع تب دنگی، علائم، دلایل شیوع و راهکارهای پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت.
تب دنگی (DENG-gey) یک بیماری منتقله از طریق پشه است که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان رخ می‌دهد. تب خفیف دنگی باعث تب بالا و علائمی شبیه آنفولانزا می‌شود. شکل شدید تب دنگی که تب خونریزی دهنده دنگی نیز نامیده می‌شود، می‌تواند باعث خونریزی جدی، افت ناگهانی فشارخون (شوک) و مرگ شود. سالانه میلیون‌ها مورد عفونت دنگی در سراسر جهان رخ می‌دهد. تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکا لاتین و آفریقا شایع است. تب دنگی یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌های آئدس، به‌ویژه آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس، منتقل می‌شود. این بیماری چهار نوع مختلف ویروس دارد که هر یک می‌توانند باعث ابتلا به تب دنگی شوند.

ویروس دنگی عضو خانواده فلاوی‌ویریده است. چهار سروتیپ اصلی این ویروس عبارت‌اند از:

DEN-1

DEN-2

DEN-3

DEN-4

علائم بیماری تب دنگی

بسیاری از مردم هیچ علامت یا نشانه‌ای از عفونت دنگی را تجربه نمی‌کنند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، ممکن است با سایر بیماری‌ها – مانند آنفولانزا – اشتباه گرفته شوند و معمولاً 4 تا 10 روز پس از گزش شما توسط پشه آلوده شروع می‌شوند. تب دنگی باعث تب شدید – 104 فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) – و هر یک از علائم و نشانه‌های زیر می‌شود:

· سردرد

· درد عضلانی، استخوانی یا مفصلی

· حالت تهوع

· استفراغ

· درد پشت چشم

· تورم غدد

· کهیر

اکثر افراد ظرف یک هفته یا بیشتر بهبود می‌یابند. در برخی موارد، علائم بدتر می‌شود و می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. این بیماری دنگی شدید، تب خونریزی دهنده دنگی یا سندرم شوک دنگی نامیده می‌شود. دنگی شدید زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی شما آسیب‌دیده و نشت می‌کنند و تعداد سلول‌های تشکیل‌دهنده لخته (پلاکت‌ها) در جریان خون شما کاهش می‌یابد. این می‌تواند منجر به شوک، خونریزی داخلی، نارسایی اندام‌ها و حتی مرگ شود. علائم هشداردهنده تب شدید دنگی – که یک وضعیت اورژانسی تهدیدکننده زندگی است – می‌تواند به‌سرعت ایجاد شود. علائم هشداردهنده معمولاً یک یا دو روز اول پس ازبین‌رفتن تب شما شروع می‌شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

· معده درد شدید

· استفراغ مداوم

· خونریزی از لثه یا بینی

· وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ

· خونریزی زیر پوست که ممکن است شبیه کبودی باشد

· تنفس دشوار یا سریع

· خستگی

· تحریک‌پذیری یا بی‌قراری

دلایل شیوع تب دنگی

تب دنگی توسط یکی از چهار نوع ویروس دنگی ایجاد می‌شود. شما نمی‌توانید تب دنگی را از قرارگرفتن در اطراف یک فرد مبتلا دریافت کنید. در عوض، تب دنگی از طریق نیش پشه منتشر می‌شود.

دو نوع پشه که اغلب ویروس‌های دنگی را منتشر می‌کنند، هم در داخل و هم در اطراف اقامتگاه‌های انسانی رایج هستند. هنگامی که پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده شده است نیش می‌زند، ویروس وارد پشه می‌شود. سپس وقتی پشه آلوده فرد دیگری را نیش می‌زند، ویروس وارد جریان خون آن فرد شده و باعث عفونت می‌شود. پس از بهبودی از تب دنگی، نسبت به نوع ویروسی که شما را آلوده کرده است مصونیت طولانی‌مدتی دارید – اما در برابر سه نوع دیگر ویروس تب دنگی نه. این بدان معنی است که می‌توانید در آینده دوباره توسط یکی از سه نوع ویروس دیگر آلوده شوید. اگر برای بار دوم، سوم یا چهارم به تب دنگی مبتلا شوید، خطر ابتلا به تب دنگی شدید افزایش می‌یابد.

شیوع تب دنگی به دلایل متعددی مرتبط است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. پراکندگی پشه‌های آئدس: پشه‌های آئدس که ناقل ویروس دنگی هستند، در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری پراکنده‌اند.

2. افزایش جمعیت: افزایش جمعیت انسانی در مناطق شهری و حاشیه‌نشین‌ها، فرصت مناسبی برای تکثیر پشه‌های آئدس فراهم می‌کند.

3. تغییرات اقلیمی: تغییرات اقلیمی و افزایش دما، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر پشه‌ها فراهم کرده است.

4. مسافرت‌های بین‌المللی: افزایش مسافرت‌های بین‌المللی می‌تواند ویروس دنگی را به مناطق جدید منتقل کند.

تأثیرات اجتماعی و روانی تب دنگی

تب دنگی تنها بر سلامت جسمانی تأثیر نمی‌گذارد، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی اجتماعی و روانی افراد و جوامع نیز دارد. این تأثیرات می‌توانند به شکل‌های مختلفی بروز کنند و اثرات بلندمدتی بر روی افراد مبتلا و خانواده‌های آن‌ها داشته باشند. در این بخش، به بررسی تأثیرات اجتماعی و روانی تب دنگی می‌پردازیم.

استرس و اضطراب: یکی از مهم‌ترین تأثیرات روانی تب دنگی، ایجاد استرس و اضطراب در افراد مبتلا و خانواده‌های آن‌ها است. نگرانی از بیماری، عدم قطعیت در مورد روند بهبودی و خطرات احتمالی، می‌تواند به‌شدت باعث استرس و اضطراب شود. این وضعیت می‌تواند به مشکلات خواب، کاهش کیفیت زندگی و حتی اختلالات روانی مانند افسردگی منجر شود.

قطع فعالیت‌های روزمره: شیوع تب دنگی ممکن است منجر به تعطیلی مدارس، محل‌های کار و دیگر فعالیت‌های اجتماعی شود. این تعطیلی‌ها می‌تواند تأثیرات منفی بر اقتصاد خانوارها، به‌ویژه در جوامعی که درآمد روزانه دارند، بگذارد. قطع فعالیت‌های روزمره همچنین می‌تواند به انزوا و کاهش تعاملات اجتماعی منجر شود که این امر خود می‌تواند به مشکلات روانی بیشتری دامن بزند.

تأثیرات بر خانواده‌ها: بیماران مبتلا به تب دنگی نیاز به مراقبت و حمایت دارند که این امر می‌تواند فشار روانی و مالی بر خانواده‌ها وارد کند. اعضای خانواده ممکن است مجبور شوند وقت خود را برای مراقبت از بیمار اختصاص دهند که این امر می‌تواند بر عملکرد شغلی و تحصیلی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، نگرانی‌های مالی مربوط به هزینه‌های درمان و فقدان درآمد می‌تواند استرس خانواده‌ها را افزایش دهد.

تغییرات در رفتار اجتماعی: ترس از ابتلا به تب دنگی می‌تواند منجر به تغییرات در رفتار اجتماعی شود. افراد ممکن است از حضور در مکان‌های عمومی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی خودداری کنند. این امر می‌تواند به کاهش تعاملات اجتماعی و افزایش احساس انزوا منجر شود.

تأثیر بر کودکان و نوجوانان: کودکان و نوجوانان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر در برابر تب دنگی هستند. ابتلا به بیماری و نیاز به بستری‌شدن می‌تواند بر روان کودکان تأثیرات منفی داشته باشد. همچنین تعطیلی مدارس و قطع ارتباط با دوستان می‌تواند به احساس انزوا و کاهش انگیزه تحصیلی منجر شود.

فشار بر سیستم‌های بهداشتی: شیوع گسترده تب دنگی می‌تواند فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی وارد کند. بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی ممکن است با افزایش تعداد بیماران مواجه شوند که این امر می‌تواند به کاهش کیفیت خدمات بهداشتی و افزایش استرس کارکنان بهداشتی منجر شود.

نقش حمایت اجتماعی: حمایت اجتماعی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تأثیرات روانی تب دنگی داشته باشد. حمایت خانواده، دوستان و جامعه می‌تواند به بیماران کمک کند تا با استرس و اضطراب خود بهتر مقابله کنند. همچنین، ارائه خدمات مشاوره و حمایت روانی به بیماران و خانواده‌های آن‌ها می‌تواند به بهبود سلامت روانی و کاهش اثرات منفی بیماری کمک کند.

پیشگیری ها و توصیه های طب سنتی

متأسفانه هیچ دارویی برای درمان تب دنگی وجود ندار (هیچ ضدویروسی یا هیچ درمانی برای تب دنگی وجود ندارد) “این چیزی است که ما آن را درمان حمایتی می‌نامیم.
حفظ آب بدن، به‌ویژه هنگامی که افراد بیمار هستند و تب دارند، مهم است. مبتلایان می‌توانند از استامینوفن برای مراقبت از تب، کاهش دما و سپس اطمینان از دریافت مایعات و در صورت حاد بودن مراجعه به پزشک را در برنامه درمانی خود داشته باشند.

پیشگیری از نیش پشه برای جلوگیری از تب دنگی حیاتی است. در اینجا چند نوع استراتژی پیشنهاد می‌گردد:

استفاده از اسپری حشرات: از اسپری حشرات با DEET، پیکاریدین یا روغن اکالیپتوس لیمو برای جلوگیری از نیش پشه استفاده کنید.
حذف آب‌های راکد: هر گونه آب راکد که پشه‌ها می‌توانند در آن تخم بگذارند را حذف کنید.
مدیریت اقلام نگهدارنده آب: اقلامی که آب را در خود نگه می‌دارند، مانند گلدان‌ها و نعلبکی‌های گلدانی را حذف کنید.
اطمینان از وسایل دست‌نخورده: از وسایل دست‌نخورده پنجره‌ها و درهای بسته اطمینان حاصل کنید تا پشه‌ها را بیرون نگه دارید.
پوشیدن لباس‌های محافظ: لباس‌های محافظ مانند آستین‌بلند و شلوار بپوشید.
کنترل سفرها: از سفر به مناطق گرمسیری و علامت‌دار از لحاظ این نوع بیماری حداقل مقدور خودداری کنید.